Hizkuntza-aldaeren itzulpena ikus-entzunezko testuetan

Abstract

Ingelesetik euskarara egindako hizkuntza-aldaeren itzulpena aztertzen da ikus-entzunezko testuetan.

Artikulu honen helburua ingelesetik euskarara itzuli diren ikus-entzunezko produktuetan azaltzen diren hizkuntza-aldaerak ikertzea da eta lanean hizkuntza-aldaera horiek euskaraz nola itzuli diren aztertu da. Hizkuntza-aldaeren gaia oso zabala da eta, gaia behar bezala kokatzeko, lehendabizi aldaera horiek definitu dira eta aldaerak irizpide batzuen arabera sailkatu dira. Aldaerak edozein testutan ager daitezke eta itzultzailearen lana jatorrizko bertsioan sortutako efektua itzulitako testuan islatzea izango da eta, kasu batzuetan, erabaki hori hartzea ez da lan samurra izango, xede-hizkuntzan baliokiderik ez baita egongo. Ikerlana, ordea, ikus-entzunezko testuetara mugatu da eta testu mota horien eta hizkuntza-aldaeren arteko erlazioaz ere aritu gara. Xede-hizkuntzatzat euskara hartu dugu eta telebistan ikus-entzunezko produktuen aurrean zer joera dauden ikusi ostean, lan honen jomugari heldu diogu: euskaratutako filmen hainbat gidoitan agertzen diren hizkuntz-aldaeren aurrean nola jokatu den behatu dugu. Aztertu ditugun filmak Kolore Purpura, Harry Potter eta Snatch izan dira. Lan honekin lortu nahi dena zera da: hizkuntza-aldaeren garrantziaz jabetzea eta kontuan izatea aldaera horiek hiztunaren hizkeraren zati garrantzitsu bat direla eta beren efektua edukiko dutela hartzailearengan. Arrazoi horregatik, ez dira garrantzirik gabeko xehetasunak eta aintzak hartu behar dira.