Errusieratik euskararako itzulpen zuzenaren hastapenak: itzulpen-estiloa Maksim Gorkiren "Ama" eleberrian

Abstract

Errusieratik zuzenean euskaratutako lehen eleberria aztertzea izan du helburu lan honek. Horretarako, euskal itzultzaileak itzulpen-prozesuan erabili dituen baliabideen azterketa orokor bat gauzatu dugu, itzultzailearen balizko itzulpen-estiloa definitu nahian. Honako azterketa aurrera eramateko corpusetan oinarritutako metodologia deskriptiboaz baliatu gara, hau da, testu errealetatik ateratako adibidez osatutako corpus bat garatu dugu. Sorburu-testua eta idazlea aurkezteaz gain, itzulpena eta itzultzailea bere testuinguruan kokatu ditugu: garaiko euskal itzulpengintzaren egoera eta itzultzailearen eta itzulpenaren ezaugarriak aztertu ditugu. Garatutako corpusean, estiloa eta itzulpen-baliabideak bereizi ditugu. Lehenengoan, erregistroarekin zerikusia duten adibideak bildu ditugu. Bigarrenean, aldiz, mota desberdinetako adibide sorta (hitzak arruntak, fraseologia, esaera zaharrak eta kultur erreferentziak), itzultzailearen estiloa ahalik eta modu osoenean biltzeko helburuarekin. Amaitzeko, itzulpen-baliabideen azterketaren bitartez itzultzailearen balizko itzulpen-estiloari buruz identifikatutako zenbait joera aurkeztu ditugu.