Sinapsien ikuspegi modernoa: zelulaz kanpoko matrizearen funtzioa konexio neuronalean

Abstract

Sinapsiaren azkeneko teoriak, sinapsi tetrapartitak, laugarren partaide bat gehitzen du neuronen arteko informazio garraioan eta birmoldaketa sinaptikoan: zelulaz kanpoko matrizea (ZKMa). Era honetan, konexio neuronalen osagaiak neurona presinaptikoa, neurona postsinaptikoa, glia eta ZKMa izango lirateke. ZKMa zelulen kanpoaldean dauden eta funtzio ezberdinak dituzten zenbait molekulak osatzen dute. Haren garrantzia ez da funtzio fisiologikora mugatzen, izan ere bere funtzioen alterazioak neurogarapenezko gaixotasunak eta gaitz neurologikoak eta neuropsikiatrikoak ere ekar baititzake. Ondorioz, ZKMa gaur egun osasun-zientzietarako funtsezko tresna da, ikertu eta aztertu beharrekoa. Lan honetan, lehendabizi, sinapsi bipartitaren eta sinapsi tripartitaren teoriak laburki azaltzen dira, ondoren sinapsi tetrapartitaren kontzeptuan barneratzeko. Amaitzeko, ZKMaren inguruko azkeneko aurkikuntzen garrantzia hainbat patologiatan aipatzen dira.; The last theory about synapse, called tetrapartite synapse, adds a fourth partner in the information transport between neurons and synaptic remodeling: the ex-tracellular matrix (ECM). In this way, presynaptic neuron, postsynaptic neuron, glia and ECM should be the neuronal connections elements. ECM is constituted by a lot of molecules with different function and by the interactions between them. Its relevance is also related to its functional alterations, which could derive in neurodegenerative dis-eases and neuropsychiatric disorders. In conclusion, nowadays ECM is an essential tool for the health science that has to be studied and investigated. In the present article we first briefly explain the bipartite and tripartite synapse theories, and we then focus on the tetrapartite synapse concept. Finally, the relevance of the latest findings over the ECM in some pathologies are mentioned.