Autofagia eta haren erregulazioa osasunean eta gaixotasunean

Abstract

Autofagia zelula eukariotikoetan berez gertatzen den prozesu bat da, zeinak oreka homeostatikoa mantentzea ahalbidetzen duen (kaltetutako egitura zelularrak degradatuz eta energia-oreka mantenduz) zelula estres edo energia eskuragarritasun mugatuko egoeretan dagoenean. Autofagiari buruz hitz egitean, apoptositik bereiztea komeni da. Oro har, autofagia babes-mekanismotzat hartzen da, zelulek estres maila ez-hilgarrietara egokitzeko ematen duten erantzuntzat. Zelulak pairatzen duen estresak muga jakin bat gainditzen duenean, edo estres maila bat denboran mantentzen denean, apoptosia aktibatuko da, zelula deuseztatzeko. Egundaino, hiru autofagia mota deskribatu dira: xaperoi bidezko autofagia, mikroautofagia eta makroautofagia. Hiru motek duten ezaugarri komuna da lisosoma bidez zitosoleko materialaren degradazioa gertatzen dela. Oro har, autofagiak zelularen funtzio egokia eta biziraupena bermatzen ditu, eta, ondorioz, horren asaldurak zelularen funtzionamendua kaskartzen du, zenbait gaixotasunen agerpenari bide eginez. Autofagiak (edo haren asaldurak) zenbait gaixotasun eta egoeraren (neuroendekapenezko gaixotasunak, diabetesa, obesitatea, gibel gantzatsu ez-alkoholikoa edo zahartzea) sorrera eta garapenarekin duen erlazioa dela eta, komunitate zientifikoa aspalditik dabil prozesu hau aktibatzen edo egoera normalera itzultzen duten molekula edo esku-hartzeen bila. Hala ere, gaur egun prozesu honen aktibazioak eragindako efektu guztiak oraindik ezagutzen ez direnez, beharrezkoa da gizakiekin ikerketa gehiago egitea mekanismo hau helburu terapeutikoekin erabili ahal izateko.; Autophagy, is a process that occurs constitutively in all eukaryotic cells that helps maintaining the correct homeostatic balance (degrading damaged cellular components and maintaining the energy balance) in situations of stress or limited energy availability. When referring to autophagy, it must be differentiated from apoptosis. In general, autophagy is a protective mechanism which allows the adaptation of the cell to non-lethal stress levels. When this stress reaches a certain level, or is maintained dur-ing time, apoptosis is activated in order to degrade the whole cell. To date, three types of autophagy have been described, which are chaperone-mediated autophagy, microau-tophagy and macroautophagy, being the lysosomal degradation of cytoplasmic material the common characteristic in all of them. In general, autophagy guarantees a correct cellular function and survival, and consequently, its impairment affects negatively the cellular performance, leading to the appearance of different diseases. Due to the rela-tionship between autophagy and the onset and development of several disease and situ-ations (neurodegenerative diseases, diabetes, obesity, non-alcoholic fatty liver disease or aging) scientific community has been interested on looking for molecules or inter-ventions that activate or restore this process. Nevertheless, the lack of knowledge re-garding secondary effects that may occur as a result of the activation of this process, more studies conducted in humans are needed before its use with therapeutic purposes.