Adin txikikoen interneten eta sare sozialen erabilera eta hezkuntza-testuingurua. Kasu azterketa bat

Abstract

Adin txikikoak dira Interneten eta sare sozialen erabiltzaile nagusienetakoak eta, aldi berean, testuinguru digitalean zaurgarrienetakoak direnak. Hala, erabiltzaileak sareak eskainitako aukera-sorta zabalaz goza dezake; ordea, aukerez gain, sareko arrisku-sorta zabalarekin ere topo egin dezake. Testuinguru horretan, hainbat erakundek XXI. mendeko herritarrek eskuratu beharko genituzkeen konpetentziak jasotzen dituzten marko kurrikularrak proposatu dituzte. Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko Hezkuntzarako Euskal Curriculumak ere konpetentzia digitala funtsezko zortzi konpetentzien artean kokatu du. Lan honen helburu nagusia honakoa da: adin txikikoen Interneten eta sare sozialen erabilera arriskutsuak aztertzea, erabilera horiei buruz duten arriskuaren hautematea aztertzea eta konpetentzia digitala sustatzeko ikasleei zuzendutako esku-hartzea baloratzea. Metodologiari erreparatuz, izaera deskribatzailea, korrelazionala eta luzetarakoa duen kasu azterketa bat da hau. Guztira, 1743 partaidek parte hartu dute. Metodologia mistoa erabili dugu: datu kuantitatiboak eta kualitatiboak bildu eta aztertu ditugu. Emaitza nagusienek erakusten dutenaren arabera, partaideen ustez arrisku gutxien sortzen duten jarduerak dira beraiek gehien gauzatzen dituztenak; eta, alderantziz, arrisku handikotzat hartzen dituzten ekintzak, aldiz, gutxiagotan egiten dituzte. Salbuespenak ere badaude, ordea. Halaber, generoaren eta adinaren araberako desberdintasun esanguratsuak daude. Era berean, ikasleek positiboki baloratu dute eskoletan egindako esku-hartzea. Orobat, urteak aurrera joan ahala, erabilera arriskutsuek beheranzko joera eta, aldi berean, arriskuaren hautemateak goranzkoa erakutsi dute. Hala, esku-hartzeak eragin positiboa izan duela erran genezake. Horrela, adin txikikoek sarean bizitzen dituzten askotariko esperientziak eztabaidatu ditugu, eta prebalentzia-datuetatik haratago egon daitezkeen desberdintasunak aztertu ditugu. Gaur egun konpetentzia digitalak eta hura garatzeko hezkuntza jarduerek duten konplexutasuna ere eztabaidatu da. Izan ere, konpetentzia digitala eta haren garapena hezkuntza-testuinguruaren erronka nagusienetakoa dugu egun. Zeregin horrek, bertzeak bertze, sarean jokabide arduratsua izateko arauei eta gomendioei, pribatutasunari, etengabeko zaintzari eta berdintasun sozialari buruzko gogoeta kritikoa barne hartzen ditu.