Estrategia terapeutiko berritzaileak Parkinson gaixotasunean: nanopartikulak
View/ Open
Date
2024Author
Zubelzu, Maider
Razquin Lizarraga, Jone
Vaquero Rodríguez, Andrea
Bidgood, Raphaelle
Ortuzar Markes, Naiara
Bengoetxea Odriozola, Harkaitz
Miguélez Palomo, Cristina
Ruiz Ortega, José Ángel
Morera Herreras, Teresa
Metadata
Show full item record
Ekaia 46 : 151-166 (2024)
Abstract
Parkinson gaixotasuna (PG) nahasmendu neurodegeneratibo motor ohikoena da, gai beltzaren zati trinkoko neurona dopaminergikoen galeragatik eta horrek eragindako mugitzeko desgaitasunagatik bereizten dena. Klinikan gehien erabiltzen diren egungo tratamenduek, hala nola lebodopak, garuneko neurotransmisio dopaminergikoa lehengoratzen dute. Hala ere, tratamendu horiek sintomatikoak baino ez dira, denbora pasatu ahala eraginkortasuna galtzen dute eta eragin kaltegarri larriak eragiten dituzte. Eragin kaltegarrietako batzuk administrazio-bidearekin lotuta daude; izan ere, aho-bidezko farmakoek hartzaile dopaminergikoen aktibazio ez-jarraitua eragiten dute, tratamenduarekin lotutako asaldura motorren agerpena bultzatuz. Horregatik, tratamendu berritzaileak aurkitzeaz gain, segurtasun-profil hobeak dituzten administrazio-sistema berriak garatzea beharrezkoa da. Hala, azken urteetan nanopartikulen eraginkortasuna aztertzen duten ikerketak egin dira. Izan ere, nanopartikulek hesi hematoentzefalikoa (HHE) erraz zeharkatzeaz gain, farmakoen bioerabilgarritasuna eta eraginkortasuna hobetuz eragin kaltegarriak minimizatzen dituzte. Nanogarraiatzaile organiko eta ez-organiko desberdinak erabiliz, lebodopa, agonista dopaminergikoak edo faktore neurotrofikoak bezalako farmakoen eraginkortasuna aztertu da PG animalia-ereduetan, emaitza itxaropentsuak lortuz. Hala, nanoingeniaritzako partikulek oso tresna erabilgarria dirudite, HHE gurutzatuz farmakoak modu seguru, eraginkor eta iraunkorrean emateko, eta, beraz, PG bezalako nahasmendu neurologikoak tratatzeko etorkizun handiko estrategia bilaka daitezke.; Parkinson's disease (PD) is the most common neurodegenerative motor disorder, characterised by the loss of dopaminergic neurons of substantia nigra pars compacta (SNc) and subsequent motor impairment. Current treatments most commonly used in clinics, such as levodopa, restore brain dopaminergic neurotransmission. However, these treatments are merely symptomatic, lose efficacy over time and cause serious side effects. Some of the adverse effects are related to the routes of administration, as oral drugs cause non-continuous activation of dopaminergic receptors, favouring the appearance of treatment-related motor disturbances. Therefore, in addition to finding innovative treatments, new delivery systems with better safety profiles need to be developed. In this sense, nanoparticles can easily cross the blood-brain barrier (BBB), in addition to improving the bioavailability and efficacy of drugs, therefore minimising side effects. The efficacy of drugs such as levodopa, dopaminergic agonists or neurotrophic factors has been evaluated using different organic and inorganic nanocarriers in animal models of PD, with encouraging results. Therefore, nanoengineered particles seem to be very useful tools to deliver drugs safely, efficiently and sustainably through the BBB, and may be a promising strategy to treat neurological disorders such as PD.