Arkeologia eta Generoa

Abstract

Jarraian aurkezten den testua lan bibliografikoa dugu Arkeologia eta Generoaren arteko hausnarketa bat aurkezten delarik. Diskurtsoan zehar, genero kontzeptuaren sorrera eta diziplinan sartzearen ibilbidea aztertuko da jarraian, Arkeologia Feminista, Generoaren arkeologia eta bestelako korronteen inguruan dauden eztabaidak aipatuz eta proposamen konkretu bat eginez. Proposamen hori Arkeologia Engeneratu terminoa izango delarik, zeinean, ikusiko dugun bezala, genero kontzeptua biltzen duten inbestigazio edo lanak izango lirateke, kategoria analitiko horren erabilera ikerketen erdigunean kokatzen dituztenak, alegia. Horren ondoren, Arkeologia Garaikideari dagokion inbestigazioen ibilbidearen laburpen bat eskaini ostean, lan hauetan genero kontzeptuaren integrazioaren balorazio eta gaiaren egoeraz jardungo gara ere. Horrela, Arkeologia Garaikidearen barne genero ikerketen balorazio eta gogoeta bat planteatuko da. Azkenik, generoaren ikuspegiaren txertatzeaz, edo lanean zehar azalduko diren arkeologia engeneratuez baliatzeaz iraganaren inguruko diskurtsoa aberastu dezakeen proposamen eta konklusio batzuk aurkeztuko dira. Azken finean, lan honen helburua hurrengoa litzateke: gaur egun aurrera eramaten diren inbestigazio eta lanek izan ahal dezaketen androzentrismo ikuspegia kolokan jartzea, eta aldi berean, horren existentziak dakartzan ondorioak agerian utziz: alde batetik, iraganaren ezagutza partzial bat sortzea, interes konkretu batzuen araberakoa eta gizonek Historiaren subjektu aktibo nagusiak izaten jarraitzea; bestetik, emakumeek iraganeko diskurtso eta ikerketetan izan duten, eta izaten jarraitzen duten, kasu batzuetan behintzat, bigarren mailako paperaz ohartarazi eta aldatzeko proposamenak aurkeztea. Modu horretan, Historian zehar egon diren protagonisten papera kontuan hartuta planteatu dezakegu arkeologia engeneratuen alorretik datozen ikerketarako proposamen ezberdinak: iraganeko gizarte bakoitzaren genero identitate mailen eraikuntza nolakoa izan den, nola ikus daitekeen hori materialitatearen bidez eta erregistro arkeologikoan, nola ziren generoen arteko botere harremanak, sexualitatea... eta bestelako aspektu sozialak lanean zehar agertzen direnak. Sintetizatuz, lan hau iraganeko gizarteen inguruko jakintzak aberasteko eta areagotzeko helburu xumearekin planteatzen da, genero kategoria analitikoaz baliatuta iraganeko gizartearen inguruko inbestigazioak burutzeko. Horretarako, berebiziko garrantzia dauka genero kategoriak, besteak beste, gizartea estrukturatzeko eta eratzeko elementu bat bezala ulertu behar duguna, eta honen azterketak, gizarteen alor sozial ezberdinen inguruko lanak sortu eta aberastu ditzakeela ere kontuan izan behar dugu. Horrekin batera ere, diziplinak duela gutxi arte izan duen androzentrismoaren ikuspegi hegemonikoari buelta emateko, inbestigazioak gaur egunetik egiteak iraganean proiektatzen ditugun aspektuez jabetuta, ikuspegi horretatik aldetzeko helburuarekin ere egiten da lan hau.