Umeak zientziara eta DNA-ra hurbiltzen: environmental DNA (eDNA) eta Euskal kostaldeko iktiofauna-aniztasunaren ebaluazioa
View/ Open
Date
2018-12-21Author
Pérez Cebrecos, Maitane
Metadata
Show full item recordAbstract
[EUS] Maiz, arrainak harrapatuz egiten da arrain-dibertsitatearen identifikazioa ur-masetan. Orokorrean,
harrapaketa horiek sare, tranpa edo arrantza-elektrikoa bezalako metodologien bitartez egiten dira.
Haatik, ingurumen-DNA (ingelesez environmental DNA, eta aurrerantzean eDNA) hurbilketa oparotsua
suertatu da ur-ekosistematan animalia-dibertsitatea ikertzeko, galzorian dauden espezieak edota espezie
inbaditzaileak barne. Gainera, eDNA analisiek ur-bolumen gutxi-asko txikiak biltzea eskatzen dute; era
berean, azken honek ahalbidetzen du trebatu gabeko jendeak burutu ahal izatea laginketak. Esperientzia
gabeko jende horren adibidea eskolako ikasleak izan daitezke, analizatu nahi deneko ur-baliagaitik
hurbil bizi daitezkeenak.
Ikerlan honetan, Urumea ibaia hautatu zen zortzi arrain-espezieen presentzia aztertzeko. Ikuskatutako
espezieen artean bertako arrainak eta barneratutakoak sailkatzen dira, jarraian zerrendatzen direnak:
korrokoia (Chelon labrosus), lanproia (Petromyzon marinus), perka amerikarra (Micropterus
salmoides), amuarrain arrunta (Salmo trutta), aingira (Anguilla anguilla), ezkailua (Phoxinus phoxinus),
zamo arrunta (Cyprinus carpio) eta zamo txikia (Carassius auratus). Ur-laginak (1L) Astigarragako
eskola-ikasleek (11 urte) jaso zituzten bai ibai bide nagusian bai bi ibaiadarretan. Laborategian, ura
iragazi egin zen (3 eta 0,45μm-tako iragazkiak baliatuta), eta DNA TriZol erabilita erauzi zen filtro
horietatik. eDNA edukia analizatu zen erabilita bai mitokondrioko b zitokromoa-ren genearentzako
espezie-espezifikoak ziren hasleak bai denbora-errealeko PCR-a (qPCR). qPCR-tik ateratako emaitzak
sekuentziazio bidez baieztatu ziren. DNA-ren barra-kodearen meta-analisiaren bitartez, honako
espezieen presentzia detektatu zen: korrokoia, aingira, amuarraina, zamo arrunta eta zamo txikia.
Espezie horiek hauteman ziren behintzat lagindutako lau estazioetatik batean eta bi filtroetatik ateratako
laginetatik, hots 3- eta 0,45μm-tako poro-tamainako filtroetatik. Ikerketa hau da Euskal ibaietan
egindako iktiofaunaren lehenengo ikuskatze molekularra, eDNA metodoan oinarritutakoa. Emaitzek
agertzen dute herritarrekin elkarlanak izan dezakeen ahalmena bioaniztasuna ikuskatzerako orduan.
Horrezaz gain, eskola-ikasleen ezaguera emendatzen du dela prozedura zientifikoaren gainean dela
bioaniztasunaren kontserbazioaren inguruan. Bestalde, eDNA hurbilketa etorkizun handikoa izan
daitekeela erakutsi da galzorian dauden espezie zein espezie inbaditzaileen presentzia ebaluatzerako
orduan, nola estuario-ingurune hala ibai-ertzeko-inguruneetan. [EN] Identifying ichthyofauna diversity in water bodies is often performed capturing fish via nettings,
trappings and electrofishing methodologies. However, environmental DNA (eDNA) analysis has
appeared as a promising methodological approach to investigate animal diversity in aquatic ecosystems,
including endangered and/or invasive species. In addition, eDNA analysis only needs collection of small water volumes, in a process accessible to non-trained citizens including school students living close to the water resources that we would like to analyse. In this study the Urumea river (Basque Country) was selected to assess the presence of eight native and introduced fish species: thicklip grey mullet (C. labrosus), lamprey (P. marinus), largemouth sea bass (M. salmoides), brown trout (S. trutta), European eel (A. anguilla), European minnow (P. phoxinus), common carp (C. carpio) and gold fish (C. auratus). Water samples (1L) were collected by Astigarraga school students (age 11) in the main river course and in two tributary creeks. In the lab, the water was filtered (3- and 0.45-μm), and DNA was extracted from the filters with TriZol. eDNA content was analysed using species specific primers for real-time PCR amplification of the mitochondrial cytochrome b gene. qPCR results were confirmed by sequencing. Metabarcoding approach detected the presence of mullet, eel, trout, carp and gold fish onto 3- and 0.45-μm pore size filters, at least in one of the four sampled sites. This study represents the first eDNA-based ichthyofauna molecular survey in Basque rivers. The results illustrate the potential of citizen collaboration in biodiversity monitoring while awareness of school students on scientific procedures and biodiversity conservation can be gained. Additionally, eDNA approach has been shown as promising to assess the presence of endangered and/or invasive fish species in estuarine/riparian environments.