Datafikazio Estrategia Emantzipatzaileak

Abstract

Pandemiak utzi dituen alboko kalteak asko izan dira; eta desagertu baino, gure artean geratu dira, gure bizitzetan txertatuak. Zeintzuk dira? Adibidez, sare sozialetan nabigatzen dugun bakoitzean, klik bakoitzarekin, Facebook, Amazon, edota Google multinazional erraldoiek, gure datuak xugartzen dituztela. Okerrena ez da hori bakarrik; okerrena da, hori egiten dutenean, ez digutela baimenik eskatzen. Eta areago, gure eskubide digitalen kontrara egiten ari direla, Europar Batasunaren datuen babeserako arautegi orokorraren (GDPR, General Data Protection Regulation) kontrara ere eginez. Gure bizitzetan beraz, digitalizazioa lorratz sakona uzten ari da. Honako ikasmaterial honetan beraz, gure datuen inguruko gidaliburu akademiko eta kritiko bat eskaintzen da. Bertan, euskal gizartea, gure datuen aferaren prismatik, alegia datafikaziotik begiratuta, mundu mailako prozesu globaletan kokatzen dugu. Datafikazioa, globalizazio prozesu bat da. Eta horri modu eraikitzailean aurre egin ahal izateko, estrategia emanzipatzaileen ekarpena egiten da. Datafikazio estrategia emanzipatzaileak, hiritarren eskuera egon beharko luketen balizko estrategiak lirateke. Alegia, nondik eratzen hasi euskal nazio algoritmikoa: datu eta pertsonez osatua dugun naziogintza berri hau. Gure mugikorra erabiltzen ari garen bakoitzean, gure eskuetan baitago zer egin eta zer ez egin, eta zein estrategia emanzipatzaile egikarizatzen hasi, berandu baino lehen; maila kolektibo nahiz indibidualetan. Modu horretan bakarrik esan ahal izango baitugu, gu, teknologikoki burujabeak garela; slogan eta propaganda antzuetatik harago. Estrategia emanzitzaileak formulatu eta inplementatzeko gai bagara soilik izango gara burujabe, bestela ez. Eta horrela bada, olatu globalizatzaileak irentsi egingo gaitu gu eta gure mugikorretik darraiten milaka eta mila algoritmo eta datu-fluxu baita ere. Berandu baino lehen, jar gaitezen bizi dugun mundu algoritmiko hau ulertu eta erantzun trebe eta errealista bat erdiesten, gure euskal koordenadetatik. Gai honetan duten ikasleentzat bereziki idatzia dago, 2019-2021 urteen bitartean, Italian egoitza duen Europar Batasuneko Joint Research Centre (JRC)-en zenbait ikerketa emaitzak transferituz. To Cite this Book Chapter, Use This Reference: Calzada, I. (2022), Datafikazio Estrategia Emanzipatzaileak. Zabalo, J., Filibi, I., & Escacedo, L. (Ed) Demokraziaren Sakontzea: Garapen Demokratikorako Eskalen Formak eta Partehartze Hiritarra. Euskal Herriko Unibertsitatea: Leioa. DOI: 10.13140/RG.2.2.10106.77761/2.